Prof. Dr. Serbülent Gökhan Beyaz
Kronik pankreatit, tekrarlayan akut ataklar olarak ortaya çıkabilir. Kronik pankreas disfonksiyonu üzerine ilaveten pankreas iltihabı veya daha sabit bir problem olabilir. Pankreasın ekzokrin işlevi bozulur, emilim bozukluğu steatore (yağlı dışkılama) ve azotorrhea (protein emilim bozukluğuna bağlı azotlu dışkılama) ile gelişir. Birleşik Devletlerde, Kronik pankreatite en çok alkol tüketimi neden olur, bunu kistik fibroz ve kötü huylu pankreas izler. Tümörler, Alfa1 antitripsin eksikliği gibi kalıtsal nedenler de yaygındır. Gelişmekte olan ülkelerde kronik pankreatitin en yaygın nedeni ciddi protein eksikliğinden kaynaklanan kaloriden yetersiz beslenmedir. Kronik pankreatit ayrıca akut pankreatitten de kaynaklanabilir. Karın ağrısı, kronik pankreatitin ortak bir özelliğidir ve akut pankreatit ağrısını taklit eder; hafif şiddetli arasında değişir ve sürekli, sıkıcı epigastrik ağrı ile karakterizedir yanlara ve göğse doğru yayılır. Alkol ve yağlı yemek tüketimi ağrıyı daha da kötü hale getirir. Mide bulantısı, kusma ve iştahsızlık da ortak özelliklerdir. Kronik pankreatit ile klinik semptomlar genellikle alevlenme ve remisyon dönemlerine tabidir. Kronik pankreatitin ilk yönetimi, ağrıyı hafifletmeye ve emilim bozukluğunu tedavi etmeye odaklanır. Akut pankreatitte olduğu gibi, hastaya ağızdan hiçbir şey vermeden pankreasın dinlenmesine izin verilir. Serum gastrin sekresyonunu azaltmak ve ileus varsa nazogastrik aspirasyonu başlatmak gerekir. Kısa etkili opioid analjezikler, örneğin ihtiyatlı önlemler işe yararsa hidrokodon makul bir sonraki adımdır. İleus varsa, parenteral bir opioid meperidin gibi iyi bir alternatiftir. Opioid analjezikler öksürük refleksini ve solunumu baskılama potansiyeline sahip olduğundan hasta yakından izlenmelidir. Opioid analjeziklerin kullanımı dikkatli izlenmelidir, çünkü kötüye kullanım ve bağımlılık potansiyeli yüksek olduğu akıldan çıkarılmamalıdır. Semptomlar devam ederse, BT kılavuzluğunda çölyak pleksus bloğu ile lokal anestezik ve steroid endikedir ve bu hastalıkla ilişkili mortalite ve morbiditeyi azaltabilir. Bu teknikten sağlana fayda kısa süreli olursa, nörolitik BT kılavuzluğunda alkol veya fenol ile çölyak pleksus bloğu makul bir sonraki adımdır. Alternatif olarak, lokal anestezik, opioid veya her ikisi ile sürekli torasik epidural blok, yeterli ağrı kontrolü sağlayabilir ve hastanın ilişkili solunum depresyonundan kaçınmasına izin verir. Hipovolemi, kristalloid ve kolloid infüzyonlar ile agresif bir şekilde tedavi edilmelidir. Uzun süreli kronik pankreatit vakalarında, yetersiz beslenmeyi önlemek için parenteral beslenme endikedir. Cerrahi drenaj ve şiddetli nekrotizan durum varsa nekrotik dokunun çıkarılması gerekebilir.