Prof. Dr. Serbülent Gökhan Beyaz
Klinik Sendrom
Fibromiyalji, vücudun fokal veya bölgesel bir bölümünü etkileyen kronik ağrı sendromudur. Servikal omurganın fibromiyaljisi, klinik pratikte karşılaşılan en yaygın ağrılı durumlardan biridir. Tanının olmazsa olmaz bulgusu fizik muayenede miyofasiyal tetik noktalarının bulunmasıdır. Bu tetik noktalarının, etkilenen kaslara mikrotravmanın bir sonucu olduğu düşünülmektedir. Miyofasiyal tetik noktaların uyarılması sonucunda hastanın ağrısı yeniden oluşur veya ağrısını şiddetlendirir. Bu tetik noktaları genellikle servikal paraspinöz kaslarda, trapezius kasında ve boynun diğer kaslarında lokalize olmasına rağmen, genelikle ağrı diğer bölgelere de yansır. Bu bahsedilen ağrı sedromu yanlış teşhis edilebilir veya başka organ sistemlerine atfedilebilir, bu nedenle kapsamlı değerlendirme ve etkisiz tedaviye yol açar. Servikal omurga fibromiyaljisinde miyofasyal tetik noktalarının patofizyolojisi belirsizliğini korumaktadır ancak ortak payda doku travması gibi görünmektedir. Kaslarda aşırı gerilmenin neden olduğu akut travma genellikle fibromiyaljiye neden olur. Tekrarlayan mikrotravma şeklinde ince kas hasarı, aşırı sıcağa veya soğuğa maruz kalmaya bağlı kas liflerinde hasar, aşırı kullanım, agonist ve antagonist kas ünitesinin uzun süre hareketsizliği veya radikülopati gibi bir arada bulunan diğer hastalık süreçleri de servikal omurga fibromiyaljisine neden olabilir. Başka çeşitli faktörler de servikal omurga fibromiyalji oluşumuna hastaları yatkın hale getirmektedir. Örneğin, vücudunu alışılmadık fiziksel aktiviteye maruz bırakan bir hafta sonu sporcusunda fibromiyalji gelişebilir. Bilgisayarda otururken veya televizyon izlerken kötü duruş da bir predispozan faktör olarak suçlanmıştır. Ek olarak, önceki yaralanmalar da anormal kas fonksiyonuna neden olabilir ve fibromiyalji gelişme riskini artırabilir. Hasta aynı zamanda kötü beslenmeden veya ek olarak psikolojik var olan anormalliklerden muzdarip ise, bunlar tüm bu yatkınlık faktörlerini şiddetlendirebilir. Genellikle, servikal omurga fibromiyaljisinin ağrısına sertlik ve yorgunluk eşlik eder. Bu semptomlar, bu hastalıkla ilişkili fonksiyonel yetersizliği arttırır ve tedavisini zorlaştırır. Fibromiyalji, primer hastalık olarak veya radikülopati ve kronik bölgesel ağrı sendromları dahil diğer ağrılı durumlara sekonder olarak ortaya çıkabilir. Depresyon dahil olmak üzere psikolojik veya davranışsal anormallikler, sıklıkla kas anormallikleriyle bir arada bulunur ve bu eşzamanlı durumların yönetimi, başarılı tedavi planının ayrılmaz bir parçası olmalıdır. Çalışmalar, serotonin transport genindeki bir anormalliğin, hastalarda anormal ağrı oluşumuna sebep olarak fibromiyalji gelişimine yatkınlık oluşturabileceğini ileri sürdü.
Belirti ve Bulgular
Daha önce belirtildiği gibi, servikal omurga fibromiyaljisinin olmazsa olmazı miyofasiyal tetik noktadır. Bu tetik nokta, patolojik lezyonu temsil eder ve etkilenen kasta lokal şiddetli bir hassasiyet noktası ile karakterizedir. Tetik noktasının palpasyon veya germe yoluyla mekanik olarak uyarılması, sadece yoğun lokal ağrıya değil, aynı zamanda yansıyan ağrıya da neden olur. Kas liflerinin gergin bantları genellikle miyofasiyal tetik noktaları palpe edildiğinde tespit edilir. Ek olarak, uyarılan kasta istemsiz geri çekilme sıklıkla görülür ve sıçrama belirtisi olarak adlandırılır. Boyun sertliği, hareket açıklığında ağrı ve nondermatomal modelde üst ekstremitelere yansıyan ağrı gibi pozitif sıçrama belirtisi de servikal omurga fibromiyaljisinin karakteristiğidir. Yansıyan bu ağrı iyi araştırılmış ve karakteristik bir modelde ortaya çıksa da, genellikle yanlış tanıya yol açar.
Tedavi
Tedavi, miyofasiyal tetik noktayı bloke etmeye ve etkilenen kasta uzun süreli gevşeme sağlamaya odaklanır. Etki mekanizması yeterince anlaşılmadığından, deneme yanılma yöntemiyle bir tedavi planı geliştirilir. Lokal anestezik veya salin solüsyonu ile tetik nokta enjeksiyonlarından oluşan konservatif tedavi başlangıç noktasıdır. Servikal omurga fibromiyaljisinden muzdarip birçok hastada altta yatan depresyon ve anksiyete mevcut olduğundan, antidepresanların uygulanması çoğu tedavi planının ayrılmaz bir parçasıdır. Pregabalin ve gabapentinin de fibromiyalji ile ilişkili semptomları hafiflettiği gösterilmiştir. Ek olarak, servikal omurganın fibromiyaljisinin tedavisi için çeşitli adjuvan yöntemler mevcuttur. Ağrının giderilmesi için sıcağın ve soğuğun terapötik kullanımı, genellikle tetik nokta enjeksiyonları ve antidepresanlar ile kombine edilir. Bazı hastalar, deri altı sinir stimülasyonu veya elektriksel stimülasyonun uygulanıp etkilenen kasların yorulmasıyla azalmış ağrı yaşarlar. Egzersiz ayrıca semptomların hafifletilmesini sağlayabilir ve bu hastalıkla ilişkili yorgunluğu iyileştirebilir. Şu anda Gıda ve İlaç İdaresi tarafından bu endikasyon için onaylanmamış olsa da geleneksel tedavi yöntemlerine yanıt vermeyen hastalarda, küçük miktarlarda botulinum toksini tip A’nın doğrudan tetik noktalarına enjekte edilmesi başarılı bir şekilde kullanılmıştır.
The Organizing Committee is delighted to extend our invitation to you for the Anatolian Pain Society International Congress, which will take place in Istanbul from October 24th to 27th, 2024. Our Special Scientific Committee has meticulously created a program that covers a wide range of topics, from acute to chronic pain, pain in palliative and home care, and ultrasound procedures in diagnosis and treatment.
We aim to provide you with the latest insights and advancements. Esteemed academics, leaders, and experts will share their expertise through presentations, and specialized courses and workshops. Let us unite to shape our field's future and foster meaningful connections within our community. May your presence strengthen our resolve and inspire further advancements in our field. With warm regards, Prof.Dr.Serbülent Gökhan Beyaz, M.D., FIPP
Key Topics: